همه چیز درباره پرده‌های ضد حریق: کاربردها، نصب و مزایا
- تاریخ انتشار:
فهرست مطالب
پرده ضد حریق یکی از فناوری‌های پیشرفته و مدرن در حوزه ایمنی و حفاظت ساختمان‌هاست که به‌طور خاص برای مقابله با خطرات آتش‌سوزی طراحی شده است. این پرده‌ها به منظور افزایش امنیت ساختمان‌ها و حفاظت از جان افراد در برابر آتش و دود به کار می‌روند. مهم‌ترین وظیفه پرده ضد حریق، جلوگیری از گسترش آتش و دود به سایر بخش‌های ساختمان است. با فعال شدن سیستم اعلان حریق یا حسگرهای حرارتی، این پرده‌ها به‌طور خودکار عمل کرده و به‌عنوان یک مانع حفاظتی میان مناطق مختلف ساختمان عمل می‌کنند.
نقش پرده ضد حریق در ایمنی ساختمان‌ها
این پرده‌ها می‌توانند در صورت وقوع آتش‌سوزی، با جلوگیری از گسترش آتش و دود، زمان بیشتری را برای تخلیه ساختمان و نجات افراد فراهم کنند. عملکرد این پرده‌ها به گونه‌ای است که به مدیریت حریق کمک کرده و احتمال آسیب به اموال و تجهیزات را به حداقل می‌رساند و با ممانعت از عبور دود و شعله، فضای امنی برای خروج افراد ایجاد می‌کند.
مواد سازنده پرده ضد حریق
پرده‌های ضد حریق با استفاده از مواد مقاوم به حرارت و آتش طراحی می‌شوند. این مواد به گونه‌ای انتخاب می‌شوند که در برابر دمای بالا، تغییر شکل ندهند و خاصیت ضد حریق خود را حفظ کنند. از جمله رایج‌ترین مواد مورد استفاده در ساخت این پرده‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- الیاف شیشه‌ای (فایبرگلاس): مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت و عدم اشتعال.
- پلی‌استر پوشش داده شده با سیلیکون: برای افزایش دوام و جلوگیری از نفوذ حرارت.
- پارچه‌های مقاوم به آتش: موادی که با استفاده از پوشش‌های ضد حرارت تقویت شده‌اند.
این ترکیبات باعث می‌شوند پرده‌های ضد حریق در برابر شعله، حرارت و حتی دود، عملکرد بهتری داشته باشند.
ویژگی‌ها و مزایا
برای این که یک پرده به‌عنوان پرده ضد حریق شناخته شود، باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- مقاومت حرارتی بالا: توانایی تحمل دماهای بسیار بالا (معمولاً تا ۱۱۰۰ درجه سانتی‌گراد).
- زمان عملکرد طولانی: قابلیت مقاومت در برابر آتش به مدت ۳۰ تا ۱۲۰ دقیقه.
- کنترل دود: جلوگیری از عبور و انتشار دود به سایر قسمت‌های ساختمان.
- عدم تولید گازهای سمی: در تماس با حرارت، مواد سازنده پرده گازهای مضر تولید نمی‌کنند.
- دوام و طول عمر بالا: ساخته شده از مواد مقاوم که در شرایط مختلف محیطی عملکرد مطلوبی دارند.
عملکرد پرده ضد حریق در زمان قطعی برق
پرده‌های ضد حریق معمولاً به سیستم‌های برق اضطراری یا باتری پشتیبان متصل هستند تا در صورت قطعی برق، عملکرد خود را حفظ کنند. این باتری‌ها امکان فعال‌سازی اتوماتیک پرده را حتی بدون برق تامین می‌کنند. در غیر این صورت، پرده‌ها باید به‌صورت دستی باز شوند.
تحمل دمای پرده‌های ضد حریق
پرده‌های ضد حریق بسته به نوع و استاندارد، قادر به تحمل دمایی حدود ۶۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتی‌گراد هستند. مدت زمان مقاومت این پرده‌ها نیز معمولاً بین ۳۰ تا ۱۲۰ دقیقه متغیر است و به نوع پرده بستگی دارد.
کاربرد پرده ضد حریق
پرده‌های ضد حریق از تجهیزات ایمنی پرکاربرد در ساختمان‌ها هستند که به منظور پیشگیری از گسترش آتش و دود طراحی شده‌اند. این پرده‌ها در موارد زیر کاربرد دارند:
۱. فضاهای عمومی
در فضاهای عمومی مانند مراکز خرید، فرودگاه‌ها و سالن‌های اجتماعات، پرده‌های ضد حریق به دلیل وزن کم و قابلیت جمع‌شدن، جایگزین مناسبی برای درب‌های ضد حریق محسوب می‌شوند. آن‌ها از انتشار آتش و دود جلوگیری کرده و خروج ایمن افراد را تسهیل می‌کنند.
۲. بیمارستان‌ها
در بیمارستان‌ها، این پرده‌ها برای جداسازی بخش‌های مختلف مانند اتاق‌های عمل و اتاق‌های بستری استفاده می‌شوند. ویژگی‌های مهم آن‌ها شامل قابلیت شستشو، ضدعفونی و مقاومت در برابر مواد شیمیایی است که این پرده‌ها را به گزینه‌ای مناسب برای محیط‌های بهداشتی تبدیل می‌کند.
۳. پرده ضد حریق برای هتل‌ها
در هتل‌ها، پرده‌های ضد حریق به عنوان راهکاری اقتصادی و کارآمد برای محافظت از فضاهای داخلی و جداسازی مناطق مختلف از یکدیگر به کار می‌روند. این پرده‌ها می‌توانند جایگزین مناسبی برای درب‌های سنگین ضد حریق باشند.
۴. جلوی درب آسانسور
بیشترین ازدحام هنگام آتش‌سوزی معمولاً در جلوی درب آسانسور رخ می‌دهد. نصب پرده‌های حریق و دود در این ناحیه، منطقه خروج را ایمن کرده و امکان خروج افراد را فراهم می‌کند. این پرده‌ها می‌توانند به صورت خودکار یا دستی باز و بسته شوند.
۵. آتریوم‌ها
در ساختمان‌های دارای آتریوم، استفاده از پرده ضد حریق می‌تواند نیاز به سیستم‌های پرقدرت تهویه را کاهش دهد. با نصب این پرده‌ها، لایه دود در ارتفاع کمتری تشکیل می‌شود و خطراتی مانند پدیده فلش‌اور (Flashover) به حداقل می‌رسد.
۶. فضای بیرونی ساختمان
پرده‌های ضد حریق می‌توانند در بخش‌های خارجی ساختمان، مانند پنجره‌های مشرف به راه‌پله‌های فرار، نصب شوند. این پرده‌ها از شعله‌های آتش و دمای بالا محافظت کرده و ایمنی مسیرهای خروج را افزایش می‌دهند.
۷. پارکینگ‌ها
در پارکینگ‌های بزرگ، این پرده‌ها برای زون‌بندی و جداسازی مناطق مختلف استفاده می‌شوند. مطابق ضوابط سازمان آتش‌نشانی تهران، در صورتی که مساحت هر طبقه پارکینگ بیش از ۲۰۰۰ مترمربع باشد، باید با استفاده از پرده‌های ضد حریق، این فضا به دو بخش مجزا تقسیم شود.
عملکرد و نحوه استفاده
پرده‌های ضد حریق معمولاً به سیستم‌های اعلان حریق متصل هستند. نحوه عملکرد آن‌ها به این شکل است:
- در صورت تشخیص آتش یا دود توسط حسگرها، سیستم هشدار فعال می‌شود.
- پرده ضد حریق به‌طور خودکار یا دستی (در برخی مدل‌ها) باز یا بسته می‌شود.
- پرده به‌عنوان یک مانع فیزیکی، از عبور شعله‌ها و دود به مناطق دیگر جلوگیری می‌کند.
- پس از خاموش کردن آتش، پرده می‌تواند به حالت اولیه بازگردانده شود.
تیپ‌های پرده‌های ضد حریق و دود
پرده‌های ضد حریق و دود بر اساس ویژگی‌های عملکردی و میزان مقاومت در برابر آتش و دود، به سه تیپ اصلی تقسیم می‌شوند. هر کدام از این تیپ‌ها برای شرایط و نیازهای خاصی طراحی شده‌اند:
۱. تیپ E (Smoke & Flame Barrier)
این نوع پرده:
- از عبور دود و شعله جلوگیری می‌کند.
- برای مکان‌هایی مناسب است که هدف اصلی، ممانعت از گسترش آتش و دود به مناطق مجاور است.
- این نوع پرده‌ها به عنوان گزینه‌ای اقتصادی و سبک، کاربرد زیادی در ساختمان‌های عمومی دارند.
۲. تیپ EI (Insulated Fire Curtain)
این پرده:
- علاوه بر جلوگیری از عبور دود و شعله،
- از انتقال حرارت نیز جلوگیری می‌کند.
- این ویژگی به گونه‌ای است که اجسامی که در سمت دیگر حریق قرار دارند، شعله‌ور نمی‌شوند.
- مناسب برای فضاهایی است که نیاز به حداکثر ایمنی دارند، مانند بیمارستان‌ها، آتریوم‌ها و محیط‌های حساس.
۳. تیپ EW (Radiation Shielding Fire Curtain)
این پرده:
- تمامی ویژگی‌های تیپ E و EI را داراست.
- انتقال حرارت را به گونه‌ای کاهش می‌دهد که حتی آسیب‌دیدگی افراد و اجسام در سمت غیرحریق نیز به حداقل می‌رسد.
- این تیپ پرده‌ها بهترین عملکرد را در محافظت از افراد و اموال ارائه می‌دهند و برای ساختمان‌های با تردد بالا و مکان‌های پرتراکم مناسب هستند.
انتخاب تیپ مناسب پرده‌های ضد حریق
انتخاب تیپ مناسب پرده ضد حریق و دود به عوامل زیر بستگی دارد:
- نوع کاربرد (مسکونی، تجاری، صنعتی)
- میزان خطر حریق در محل
- نیاز به ایمنی حرارتی برای افراد و اموال
- مقررات ایمنی ساختمان مربوط به منطقه یا کشور
نحوه نصب پرده ضد حریق چگونه است؟
نصب پرده ضد حریق شامل مراحل زیر است:
- طراحی و برنامه‌ریزی: بررسی محل نصب، انتخاب نوع پرده (E، EI، EW) و نیازهای خاص ساختمان.
- آماده‌سازی محل نصب: تمیز کردن محل نصب و نصب اتصالات (براکت‌ها و محفظه فلزی).
- نصب سیستم مکانیکی: نصب پرده در محفظه مقاوم و اتصال آن به سقف یا دیوار.
- نصب سیستم الکترونیکی: اتصال پرده به سیستم اعلام حریق و نصب موتور الکتریکی برای باز و بسته شدن پرده.
- آزمایش عملکرد: بررسی و آزمایش پرده برای اطمینان از باز و بسته شدن صحیح.
- نگهداری و بازرسی: انجام بازرسی‌های دوره‌ای و تعمیرات در صورت نیاز.
تفاوت پرده ضد حریق و پرده ضد دود
پرده ضد حریق و پرده ضد دود هر دو برای افزایش ایمنی ساختمان‌ها طراحی شده‌اند، اما عملکرد آن‌ها تفاوت‌هایی دارد:
- پرده ضد حریق: به‌طور خاص برای جلوگیری از گسترش آتش و حرارت طراحی شده است و تحمل دماهای بالا را دارد.
- پرده ضد دود: تمرکز اصلی آن جلوگیری از انتشار دود به سایر قسمت‌هاست و ممکن است مقاومت حرارتی کمتری داشته باشد.
- پرده‌های ضد دود بیشتر در راه‌پله‌ها، آسانسورها و فضاهای بسته برای کنترل دود استفاده می‌شوند، در حالی که پرده‌های ضد حریق برای محافظت کامل در برابر شعله‌ها و حرارت طراحی شده‌اند.
قیمت پرده ضد حریق
قیمت پرده ضد حریق تحت تأثیر چند عامل اصلی قرار دارد:
- جنس پرده: پرده‌های ساخته شده از مواد مقاوم‌تر و با کیفیت بالاتر قیمت بالاتری دارند.
- اندازه پرده: پرده‌های بزرگتر به دلیل مصرف بیشتر مواد و فرایندهای پیچیده‌تر، قیمت بیشتری دارند.
- نوع نصب: پرده‌هایی که نیاز به نصب دائمی دارند یا سیستم‌های پیچیده‌تری برای نصب دارند، معمولاً هزینه بالاتری دارند.
- برند پرده: برندهای معتبر و شناخته‌شده قیمت بیشتری دارند.
سوالات متداول
- آیا پرده‌های ضد حریق به صورت خودکار عمل می‌کنند؟
بله، پرده‌های ضد حریق معمولاً به صورت خودکار هنگام تشخیص حرارت یا دود بالا می‌آیند. برخی از مدل‌ها نیز می‌توانند به صورت دستی فعال شوند.
- آیا پرده‌های ضد حریق نیاز به نگهداری خاصی دارند؟
بله، پرده‌های ضد حریق به مراقبت دوره‌ای نیاز دارند. باید سیستم‌های فعال‌سازی، عملکرد پرده‌ها و شرایط فیزیکی آن‌ها بررسی و نگهداری شوند تا از کارکرد صحیح در مواقع اضطراری اطمینان حاصل شود.
- پرده‌های ضد حریق در چه مکان‌هایی کاربرد دارند؟
این پرده‌ها در مکان‌هایی مانند بیمارستان‌ها، هتل‌ها، مراکز خرید، پارکینگ‌ها، آتریوم‌ها و دیگر فضاهای عمومی کاربرد دارند. در مکان‌هایی که محدودیت فضا دارند به‌ویژه در راهروها و درب‌های آسانسور هم از پرده‌های ضد حریق استفاده می‌شود.
